Wednesday 12 December 2012


گفت که زن و شوهر بودند که زن و مرد با هم نشسته اند و کلی با "او" از این در و آن در حرف زده اند گفت که برای شان خیلی جالب بوده که "او" از ایران آمده و اینها ...گفت که زن و شوهر چند تا بچه داشتند،گفت که خیلی ناز و مهربان و خوب و خون گرم بودند...گفت که شماره هم رد و بدل کرده بودند که اگر "او" رفت شهر "آنها" یا "آنها" آمدند شهر "او" همین دیگر را ببینند دوباره ...از  این ها گفت تا رسید به این جا که آن ها جدا شدند و رفتند پی زندگی شان بعد از چند ساعتی هم صحبتی و آرزوی موفقیت و تعارف خوش بختی تکه پاره کردن، گفت که مرد شب اش به "او" تکست داده است که دیدن "او" خیلی خوب بوده و فلان روز شاید بیاید آن شهر که همدیگر را ببینند و این که اشکالی ندارد و اینها و من مات ام برد وقتی که گفتم خب تو چه گفتی و گفت هیچی گفتم چه خوب آره بیا ببینیم چیزی که نیست فقط دوست ایم و بعدش من را مگر می شد من کنترل کند،-نمی دانم به چی فکر می کردم شاید این که چرا ما باید تظاهر کنیم که با ادبی این است که "نه" نگوییم و یا چرا مرد این همه نشسته و حرف زده از این در و آن آن وقت که کنار زن بوده یادش نیامده که بگوید به "او" که برویم گل گشت  هفته ی دیگر ؟ حتمن می بایست صبر کند تا خانم برود چندمتری آن ورتر سرش را زمین بگذارد بعد به "او" پیغام بدهد که برویم بیرون؟ لوس بازی است.   رگ قدیمی فمینیستی ام قلمبیده بود حالاچه روشنفکرترهاتان بگویند جواد است و غیر روشنفکرها بگویند اوه قدیمی شده و این حرفها من بالخره روی ام می شود بگویم که فمینیست هستم از نوع پسا کلونیالی اش و این انگ را روی خودم می گذارم که خوش برچسبی است والا به خدا.

 حرص می خوردم صادقانه بگویم ؟ یک هفته است به این جمله فکر می کنم هی  صبح تا شب  مرورش می کنم بالا و پایین اش می کنم و گریه ام می گیرد. نه اینکه چرا مرد ماجرا این جوری رفتار کرد یا "او" چرا این جوری جواب داد .دست خودم نیست حساس می شوم به تمام این بازی های جنسیت زده که کی چه جور رفتار کرد و آن  یکی چه جور برخورد. از مرز جالب بودن می گذرد برای ام از مرز کنجکاوی می گذرد. می خاهم تحلیل اش کنم از توش نظر و تئوری و این ها بکشم بیرون ببینم کجا می توانم ازش استفاده کنم که چی می گویند ؟

از این که در جواب سوال من که 'تو که خودت می دانی آدم نصفه شب تنهایی اس ام اس نمی زند که فلانی بیا هم دیگر را ببینیم اگه همه چیز رو راست و سرراست است با زن اش'، جمله ای گفت که به اندازه ی از پانزده سالگی ام تا الان شوکه ام کرد  که "تو این را می گویی یعنی مخالفی و فکر می کنی بد است یا نا جور است چون خودت در رابطه ای ".  یک هفته ای است در مغزم پیچ می خورد دل پیچه می گیرم هر وقت یاد این جمله می افتم سعی می کنم تحلیل اش کنم رمز گشایی اش کنم بعد هزار هزار هزار سال تاریخ زن می نشیند جلوی ام که کی ما این جوری شدیم ؟  احساس تحقیرکردم احساس تحقیرم مثل احساس تحقیر کسی بود که گشت ارشاد گرفته باشدش و من بگویم خانوم به شما چه که بچه های مردم چی می پوشند و گشت ارشاد دربیاد که تو به کار خودت کار داشته باش خفه می خاهی بگویی به فکر مردمی ؟ نه خیر جان ام تو دنبال بزک دوزک خودت هستی عوضی...یک هفته است که این حس را با خودم می کشم. که چرا همه چیز را تحلیل می کنم ؟ این شکلی ؟ تا ته ته اش ؟ برای ام گفتمان مهم است زبان ی که به کار می بریم زبان ی که باهاش منظورمان را می رسانیم و بعد فکر می کنم چه طور ماها داریم این قدر بیگانه می شویم ؟

گفت " تواین را می گویی چون خودت در رابطه ای" حالا من که زندگی ام کلمه است و فکر می کنم کلمه است که دیسکورس زندگی های ما را می سازد حالا چه در دیاسپورا باشد چه در وطن. کلمه ها است زبان است به عبارتی که که منتقل می شود و ماندگار می شود و روابط قدرت را تعیین می کند. حالا این جمله چه می گوید ؟ نشستم راجع اش چیزی بنویسم که این جمله می خاست بگوید که من موجود حقیری هستم که می ترسم که نکند بقیه دست به مال ام دراز کنند همین است که فوری برداشتم انقاد تند و تیزی کردم از "او" که یعنی من از حسادت یا چه میدانم ترس دارم انتقاد می کنم و حرص می خورم  که من موجود حقیری هستم که نمی توانم و چشم ندارم موفقیت بقیه ی زن ها را در  جلب توجه بقیه ببینم که می ترسم چون ممکن است نوک پیکان اش متوجه خودم بشود که من موجودی حقیری ام که می خاهم از لانه ام و مرد خودم محافظت کنم و گرنه من این قدر نمی توانم بلند فکر کنم که این چیزها را به یک دیالوگ بزرگ تر ربط بدهم به زن ستیزی که در زبان مان می بینم. یاد آن دوست دیگری می افتم که می گفت فلانی مادر ج... است و استدلال اش این بود که این معنی تمام و کمال می دهد در حکایت پستی طرف دیگری.حالا من چقدر باید بیایم توضیح بدهم که بابا جان تو داری می شوی ادامه ی گفتمان مسلط ی که در سرزمین ما زن ها را می کند طبقه ی بی بهره و بیشتر هنرش در همین است که زبان را کنترل می کند که زبان مان را تبدیل می کند به عرصه ی جدل های جنسیتی و حالا این دوست مرد بود ولی "او" چه طور ؟ این باسن ام را حسابی می سوزاند. دل ام برای کودکانه گی هفده هجده سالگی ام تنگ می شود که می خاستیم از حقوق زن ها دفاع کنیم و نمی دانستم که سال ها بعدش خودمان جزو دسته ای هستیم که داریم زبانی را بازتولید می کنیم که ادبیات اش هم زن ستیز است. زن و بدن زنانه را حقیر و خار می کند. این متن را ویرایش نمی کنم خاصیت اش در بیرون کشیدن اندوه یک هفته ای من است.



4 comments:

  1. تیکه‌ی دوم ناراحتی‌ات رو می‌فهمم. اینکه حرف زنه یعنی اینکه تو مثلن حسودی و توی رابطه‌ای و اینا. ولی اولش رو نفهمیدم که چرا ناراحت شدی و از چی شوک شدی؟ مرده پیغام داده و زنه هم گفته بیا. چمیدونم، مثلن مرده داره خیانت می‌کنه دیگه. خب از چیه این ناراحت شدی یا ماتت برده؟

    ReplyDelete
  2. ببین من یه مرضی دارم دست خودم نیست ماله ایدئولوژی زدگیمه خاهر اگه یه نفر حرفی نزنه از حقوق زن که آخ این که ما این جور آخ که ما اون جور بدبختی هستیم و اصلن زن بدبخته تو ایران و زن پشگل هست و از این حرفها بعد خودش بیاد مثلن بگه ای ول یارو زن داره که داره به من چه ما می ریم مثلن گردشی یا چیزی... اون وقت من قاطی می کنم یعنی به نظرم همه چی باید سرجاش باشه یعنی تو نگو من فکر میکنم که حقوق زنان اله و بله من هم جوشی نمی شوم وقتی با زن مردداری که حال نیمکنه زن اش از روابط دوستانه اش مطلع بشه بری بیرون برو نوش جانت ، ولی وقتی این همه کبکبه و دبدبه که زن فلان است و مظلوم است و بدبخت و اینها بعد بیاد مثلن با یارویی بره بیرون و بگی به اون جام که زن داره و زن اش نمی دونه قاطی می کنم. بازهم این قدر نمی ره روی اعصاب ام اگه طرف دوست ام نباشه ولی نمیتونم تحمل کنم کسی که به دوستی انتخاب کردم این جوری عمل کنه یا فکر کنه چون اعصاب ندارم آستانه ی تحمل ام پایینه می خام همه اون جوری که من فکر می کنم درسته رفتار کنن چون پررو هستم چون حرص می خورم چون تحمل ندارم چون خاتمی-طور نیستم به قول یکی از این بلاگ ها میخام رفیق ام درست رفتار کنه اونم یعنی که مثلن مستقیم تو صورت مرده نگاه کنن بگن هاهاها تو خیلی باحالی یارو گذاشتی زن ات بره بعد یواشکی نصفه شب تکس دادی بهم ؟ هاهاها چه باحالی تو حالا کجا میخای بریم ؟ چرا به اهل منزل ات نگفتی بیاد ؟ بعد این قدر از این حرفها بزنه تا یارو یا کلافه شه یا به غلط کردن بیافته یا بگه دیوونه و گوشی رو قطع کنه

    ReplyDelete
  3. به نظرم خيلي چيزها روشنتر و واقعي‌تر از آن چيزي است كه ما با روشنفكر بازي مي‌خواهيم مبهمش كنيم! آدم گاهي در توجيه كرد و كار خودش همه چيز را نسبي و مبهم مي‌كند. فكر مي‌كنم اين دوستت دقيق مي‌داند دارد چه مي‌كند و آيا كارش اشتباه است يا درست ولي اينكه مي‌خواهد آن را در لفافه «فقط دوست» بپيچاند تا واقعيتي را پنهان كند.
    تجربه تلاش براي ساختن يك رابطه و بودن در آن(به عنوان يك آدمي‌زاد و نه يك زن) به من اجازه مي‌دهد به راحتي با تو هم‌نظر باشم و بدون ترديد نقد تو بر دوستت را بپذيرم.
    درباره اين زن‌ستيزي ادبيات ما ... اين ادبيات در همه ما رخنه كرده ... سه سال پيش در «مراسم روز جهاني زن» با چشهاي خودم ديدم و با گوشهاي خودم شنيدم كه يك زن موفق كه براي سخنراني دعوت شده بود، مي‌گفت يكي از عوامل موفقيتش اين بوده كه به فضاي »خاله‌زنكي» محل كارش بي‌توجه بوده! حالا كاري ندارم به اينكه كلا باورم نمي‌شد آدمهاي اين مراسم تصورشان درباره زن و زن موفق چي بود (يكي ديگه از مهمانها افتخارش اين بود كه يه گاوداري از گاوهاي ماده‌ -بدون گاو نر و از راه لقاح مصنوعي- راه انداخته!)
    اما به نظرم بايد اينها را هم در نظر داشت كه يك خيلي از كساني كه از اين ادبيات زن‌ستيز استفاده مي‌كنند، يك آگاه نيستند به عمق معنايي كه كلماتشان دارد و دو خيلي وقتها خيلي از كلمات زن‌ستيزانه‌اي در ادبيات ما وجود دارد از معناي خودشان خالي شده‌اند و بارگيري جديدي پيدا كرده‌اند، مساله اينه كه كلمات جديدي كه زن‌ستيز نبوده براي جايگزيني آنها پيشنهاد نشده. منظورم اينه كه اگر با اين ادبيات بخواهي مبارزه كني بايد جوانب مختلفش را ببيني!

    ReplyDelete
  4. خیلی‌ ربطی به پست شما نداره، اما من خودم، به عنوان یک دختر مجرّد نسبتا "الیجیبل"، واقعا در این مورد نمیدونم چیکار کنم. مثال شما واقعا واضح هست که مرد داستان منظورش چیست، اما برای من پیش آماده که کاپل‌هایی‌ را میشناسم، و باهاشون رفت آمد در حد دوستان گروهی دارم -- به این معنی‌ که با جفتشون دوستم، نه با یکیشون بیشتر از اون یکی‌، و چندین بر شده از مردان این کاپل‌ها دعوت شدم همدیگر رو ببینیم. و من همیشه گفتم نه، از ترس اینکه شاید زن رابطه نمیدونه و مرد منظور خاصی‌ داره. مثلا آیا دعوت شنبه شب به صرف شام عجیب نیست؟ از اون طرف، ولی‌، من نمی‌خوام از یک مرد حق این رو که دوستان (بعضا غیر هم جنس) خودش را داشته باشه سلب کنم. کاما اینکه وقتی‌ من در رابطه بودم برایم قابل قبول بود که پارتنرم دوستان دختر (و پسر) خودش را داشته باشه، اما اینکه یک برنامه بگذره و من را اینکلود نکنه از نظرم بد بود. الغرض، فقط می‌خواستم بگم که از بس این دعوت‌ها از من شده از طرف مردانی که در روابط و ازدواج‌های (به نظر) موفقی هستند، که من فکر کردم شاید من خیلی‌ سنتی‌ و کاسه داغ تر از آش هستم. خوب بود که این پست خواندم و دیدم که نه، واقعا میسگیوینگ‌های من خیلی‌ هم عجیب نیستند.

    ReplyDelete